Pieter Leenheers kijk op het leven in onderwijsorganisaties

Soms loop je rond met een heel goed idee, maar lukt het maar niet je collega’s mee te krijgen. Wat dan niet helpt, aldus Barend Last, is dat idee nog eens dubbel zo hard aanprijzen. Wat wel helpt, is eerst maar eens uitgaan van de behoeften van je collega’s.

Marc Vermeulen, die sinds 2021 samen met Sietske Waslander de rubriek Bestuur en Beleid verzorgt, gaat eind november 2025 met pensioen als hoogleraar onderwijsociologie bij Tilburg University. Dat leek ons een mooie aanleiding voor een interview. 

In 2019 beschreef Joost Kampen in DNM de rol van de schoolleider bij het herstel van verwaarloosde organisaties. Maar, betogen Petra de Jong en Ton Bruining, ook teacher leaders of beleidsmedewerkers kunnen daarbij een rol spelen. Gemakkelijk is dat niet, omdat ze mogelijk zelf ook het gedrag vertonen dat bij verwaarloosde organisaties hoort. Dan kan Biesta’s drieslag van pedagogisch handelen (onderbreken – vertragen – ondersteunen) behulpzaam zijn.

In de ideale school delen leraren elkaars kennis of wonen ze elkaars lessen bij om van elkaar te leren. In het vo komt zo’n onderzoekscultuur vaak moeizaam van de grond vanwege interne verschotting zoals teamindelingen op basis van vakken. Medewerkers van de Technische Universiteit Eindhoven en Tilburg University onderzoeken, hoe professionele leergemeenschappen een onderzoekscultuur in het vo kunnen bevorderen.

3 nov: Webinar onderwijskansen voor po-bestuurders 

Goed onderwijs voor alle kinderen, én oog houden voor kinderen uit kansarme gezinnen: welk gesprek voer je hierover met je po-scholen? In dit webinar hoor je een bestuurder, een onderwijskansen-expert en een leiderschapsexpert over ‘richting geven aan evidence-informed werken aan onderwijskansen’. Aanmelden

Van kleuter tot leider

Willem de Vos

De Vos filosofeert dit keer over een oud dilemma: moet je leiders opleiden of selecteren? Is leidinggeven te leren of moet je het in je hebben? Het is, oordeelt hij, uitkijken geblazen met leidinggevenden. Want de kans dat ze iedere (spannende) situatie ervaren als herhaling van wat zij al eerder hebben meegemaakt en daarnaar handelen, is groot. Als je niet streng selecteert op motieven en overtuigingen blijft het huilen met de lamp op. 

 Over de tussentijd 

Emmeken van der Heijden

Nu het kabinet demissionair is en verkiezingen en een formatieperiode in aantocht zijn, ligt de politiek stil. Dat geldt ook voor het landelijke beleid ten aanzien van voorgezet onderwijs. Die tussentijd kan stilstand betekenen, maar, schrijft Van der Heijden, je kunt hem ook gebruiken om als sector zelf goed te duiden voor welke uitdaging we staan en hoe we die denken aan te pakken. Reflectie in plaats van actie. 

Lessen van de judomat voor de dalende prestaties van leerlingen

Marc Vermeulen

Medezeggenschap, kent u die uitdrukking? Medezeggenschap is onmisbaar voor de zogenoemde ‘checks and balances’ in de governance-driehoek: bestuur-toezicht-medezeggenschap. Maar de paradox is dat effectieve mede-zeggenschap allereerst om goede zeggenschap vraagt. Zonder de goede checks geen balances. De crux zit in dat ‘mede’. 

Van één naar vijftig onderwijsministeries in de VS

Roger Standaert

Onlangs besloot Trump het federale ministerie van onderwijs af te schaffen en dat heeft belangrijke gevolgen voor de kijk op het onderwijs in de VS. De instantie die sinds het ontstaan van het ministerie in 1979 tot enige convergentie in het beleid van de deelstaten leidde, wordt volledig ontmanteld. Dus als je het voortaan over het onderwijs in de VS wilt hebben, moet je erbij vertellen over welke deelstaat het gaat. Het wordt een hele klus om van dat conglomeraat van onderwijssystemen een geloofwaardige robotfoto te maken. 

Een droom van een huis van het onderwijs

Jasper Rijpma

Leraar geschiedenis en Grote Denker Jasper Rijpma zet uiteen hoe je naar zijn idee tot een beroepsorganisatie van alle leraren zou kunnen komen, en koppelt daaraan zijn droom: een Nationaal Huis van het Onderwijs.

Vergroot de impact van jouw leiderschap!
Ben jij beginnend of ervaren schoolleider in het po, vo, mbo of hbo? Wil je de impact van jouw leiderschap vergroten? Schrijf je dan nog vóór de zomer in voor één van onze opleidingen in het studiejaar 2025-2026; een overzicht vind je online. Wil je een advies op maat? Mail naar info@nso-cna.nl en we nemen snel contact met je op.

twee boeken van Marije van den Berg

De Beleidsbubbel. En hoe we die liefdevol leeg laten lopen en 

Je bent niet de baas, maar je moet er wel iets mee.

Jindra Kessener en Rens van Loon 

Dialoogrevolutie. De weg naar gedeeld moreel leiderschap.

Eric van ’t Zelfde

Supersociaal. Waarom een schooldirecteur nu voor daklozen zorgt. 

Voor slechts € 3,55 per maand ben je al lid.

DNMonline is een onafhankelijk online platform inzake leiderschap in het funderend onderwijs. Met 8x per jaar nieuwe content, toegang tot een uitgebreid archief.